Pojęcie decyzji, sposoby wdrażania decyzji w życie, typy decyzji kierowniczych

5/5 - (7 głosów)

Pojęcie decyzja oznacza postanowienie lub rozstrzygnięcie – wybór jednego działania z pewnej liczby działań możliwych w danym momencie bądź też powstrzymywanie się od działania.

Możemy wyróżnić następujące fazy procesu decyzyjnego:

  1. określenie zbioru wariantu działania – wymaga wiedzy na temat tego obszaru działalności, którym chcemy się zajmować tzw. rozeznanie biznesowe u przedsiębiorców. Etap ważny bo od prawidłowego rozpoznania możliwości wyboru zależy jakość (efekt) decyzji,
  2. dokonywanie ich oceny z punktu widzenia przyjętych kryteriów korzyści – najważniejsza faza – decydent dokonuje oceny ustalonych elementów działania na podstawie przyjętych kryteriów, np.: wysokość zysków, lojalność partnerów, stopień ryzyka,
  3. wybór wariantu uznanego za najkorzystniejszy.

W procesie podejmowania decyzji najważniejszymi czynnikami są czas i stosunki między ludźmi. Podejmowanie decyzji łączy sytuację, w jakiej organizacja obecnie się znajduje, z działaniami, które ją zaprowadzą w przyszłość. Podejmowanie decyzji sięga też do przeszłości; doświadczenia z przeszłości — dobre i złe — odgrywają dużą rolę w ustalaniu, które możliwości wyboru menedżerowie uważają za realne lub pożądane. Cele przyszłość są więc w pewnym stopniu oparte na doświadczeniach z przeszłości.

W niektórych kulturach stosunki między ludźmi mają większe znaczenie przy podejmowaniu decyzji o interesach niż w USA. Na przykład Chińczycy uważają, że nawet najwszechstronniejszy plan zawsze napotka nieoczekiwane problemy. Aby je rozwiązać, trzeba polegać na sieci wzajemnych stosunków między ludźmi. Chińczycy bardziej się zatem interesują długoletnim i szczerym zaangażowaniem we wzajemną współpracę pozornie doskonałymi kontraktami, w których nie widać żadnych Chińczycy uważają, że podpisanie kontraktu kończy pierwszy etap pertraktacji handlowych, ale nie stanowi ostatecznej umowy. Podpis oznacza, podpisujący staje się tym samym „przyjacielem”, który w razie wystąpienia trudności ma obowiązek pomagać w utrzymaniu w mocy umowy korzystnej dla obu stron. Jest to uważane nie tylko za konieczność w interesach, także za sprawę osobistej reputacji i zachowania twarzy.

Oczywiście, kierownik nie podejmuje decyzji w izolacji. Podczas gdy on podejmuje decyzje, inne osoby również podejmują różne decyzje zarówno w tej samej organizacji, jak i poza nią: w przedsiębiorstwach, w urzędach państwowych lub w organizacjach społecznych. Kiedy kierownicy rozpatrują konsekwencje własnych decyzji, muszą uwzględniać to, że decyzje innych osób i jednostek mogą być z nimi sprzeczne lub mogą wywierać na nie wpływ.

Krótko mówiąc, podejmowanie decyzji jest procesem prowadzonym przez kierowników w powiązaniu z innymi decydentami.

Nowoczesne organizacje – formy, zastosowanie

5/5 - (2 głosów)

Nowoczesne organizacje poszukują źródła przewagi konkurencyjnej przede wszystkim w podniesieniu jakości i wydajności oferowanych usług. Podstawą do uzyskania takiego efektu jest stworzenie systemu informacyjnego pozwalającego na połączenie w obiegu informacji wszystkich zainteresowanych niezależnie od przynależności do organizacji, miejsca i czasu.

Według form własności przedsiębiorstwa możemy podzielić na:

  1. przedsiębiorstwa państwowe;
  2. przedsiębiorstwa prywatne.

Rodzaje przedsiębiorstw państwowych:

  • przedsiębiorstwa działające na zasadach ogólnych;
  • przedsiębiorstwa użyteczności publicznej;
  • przedsiębiorstwa, do których nie stosuje się przepisów ustawy o przedsiębiorstwach państwowych np.: PKP, Poczta Polska, Bank Gospodarstwa Krajowego, porty lotnicze.

Rodzaje przedsiębiorstw prywatnych:

  • własność prywatna osób fizycznych (w tym własność jednoosobowa lub spółek osobowych),
  • własność prywatna osób prawnych.

Podział przedsiębiorstw według formy organizacyjno-prawnej:

  1. osoba fizyczna prowadząca działalność gospodarczą,
  2. spółka cywilna,
  3. przedsiębiorstwo państwowe,
  4. spółdzielnie,
  5. spółki handlowe, które dzielimy na:
    1. spółki osobowe:
      • spółka jawna,
      • spółka partnerska,
      • spółka komandytowa,
      • spółka komandytowe- akcyjna.
    2. spółki kapitałowe:
      • spółka z ograniczoną odpowiedzialnością,
      • spółka akcyjna.

Rosnąca zmienność otoczenia powoduje, że warunki funkcjonowania współczesnych przedsiębiorstw są coraz bardziej skomplikowane. Owo skomplikowanie, w zależno­ści od jego charakteru i zasięgu, łączy się z dokonywaniem zmian w poszczególnych obszarach przedsiębiorstw.

Podejście systemowe w zarządzaniu

5/5 - (6 głosów)

We wszystkich dyscyplinach naukowych, stopniowo rezygnowano z dotychczasowego klasycznego paradygmatu, polegającego na objaśnianiu zjawisk złożonych, za pomocą wyodrębnionych z nich prostszych elementów. Fizyka, biologia, nauki społeczne (w tym nauki o organizacji i zarządzaniu) ostatecznie przyjęły względnie nowy (bo wywodzący się jeszcze od Arystotelesa) paradygmat, że całość to więcej niż suma jej części, a więc konieczne jest badanie poszczególnych elementów nie w oderwaniu od siebie, ale wraz z uwzględnieniem relacji zachodzących między nimi.

Rewolucyjny charakter tego paradygmatu odnosi się nie tyle do interesujących nas tu nauk o organizacji i zarządzaniu oraz innych nauk społecznych, w których zmiany w sposobie myślenia zachodzą raczej inkrementalnie, ile do królowej nauk – fizyki. Zwyciężyła bowiem ostatecznie koncepcja, że wszystkie właściwości ciał na świecie, są jedynie przejawami związków między rzeczywistymi obiektami, tak że można je opisać bez odwoływania się do jakichkolwiek absolutnych, czy ustalonych struk­tur tła (np. czasu i przestrzeni). Zwycięstwo relacyjnej koncepcji Leibnitza nad absolutystyczną koncepcją Newtona zaowocowało powstaniem współcześnie największego osiągnięcia w teorii cząstek elementarnych, czyli teorii cechowania, a także leży u podstaw teorii strun. Wynikiem holistycznej wizji świata są też dyscypliny naukowe-hybrydy, jak np.: astrofizyka, biochemia, antropologia społeczna itp.

W naukach o organizacji i zarządzaniu ujęcie systemowe funkcjonowało w wersji cybernetycznej i w wersji nawiązującej do ogólnej teorii systemów.

Tradycyjne definicje systemu odwoływały się do koncepcji całości złożonej ze wzajemnie powiązanych elementów. Później w analizach uwzględniono kategorie otoczenia i granicy, która oddziela system od otoczenia i jednocześnie z nim go łączy – od analizy systemów zamkniętych teoretycy przeszli do analizy systemów otwartych. Ogólna teoria systemów wprowadzając zaczerpnięte z biologii pojęcie systemu otwartego dostarczyła kategorii pozwalającej uwzględniać wzajemne wpływy i zależności między organizacją i otoczeniem.

Zarządzanie jest tu interpretowane w sposób radykalnie funkcjonalny, jako utrzymanie równowagi między organizacją a jej otoczeniem oraz między wszystkimi jej podsystemami. Utrzymanie równowagi w stosunkach organizacji z otoczeniem polega na zapewnieniu jej odpowiednich zasileń, które póz wolą organizacji zachować swoją odrębność w tym otoczeniu i integralność (innymi słowy – przetrwać) oraz zdolność do formułowa­nia celów i własnej strategii, a także zdolność do ich realizacji. Nadrzędnym celem zarządzania oraz jego miernikiem jakości jest przetrwanie organizacji i jej adaptacja do otoczenia.

TQM – normy jakości

5/5 - (8 głosów)

TQM — kompleksowe zarządzanie jakością — jest według norm ISO 8042 „metodą zarządzania organizacją opartą na zaangażowaniu i współdziałaniu wszystkich pracowników, której centralnym punktem zainteresowania jest jakość. Ma ona na celu, przez osiąganie zadowolenia klientów, zapewnienie przedsiębiorstwu długotrwałego sukcesu oraz przynoszenie ko­rzyści członkom organizacji i społeczeństwu”. Według Rungego najważniejsze elementy TQM to:

  1. Orientacja na klienta i na jakość kierowania przedsiębiorstwem.
  2. Opracowanie i wdrożenie strategii jakości z określeniem wymiernych celów.
  3. Zaangażowanie kierownictwa i pracowników przez komunikację, kształcenie, uznanie i przekazywanie kompetencji.
  4. Udostępnianie zasobów niezbędnych do osiągnięcia wyznaczonych celów.
  5. Ulepszanie i skracanie administracyjnych i produkcyjnych procesów w przedsiębiorstwie.
  6. Określanie i podnoszenie poziomu zadowolenia klientów t pracowników firmy, jak również wizerunku firmy w opinii publicznej (image).
  7. Analizowanie wyników przedsiębiorstwa i osiąganych wskaźników i porównywanie ich z założonymi celami (kierowanie przedsiębiorstwem).

System jakości służy do oceny, jak i dlaczego coś się robi, do prowadzenia zapisu, jak się to robi oraz do rejestrowania wyników, aby wykazać, że zostało to zrobione. Jest wiele małych firm, które już prowadzą wiele spośród działań określonych w normach. Systemy zarządzania jakością stały się w ostatnich latach bardzo popularne. Źródło sukcesów przedsiębiorstw japońskich upatrywano w Total Quality Management (TQM), czyli stałym doskonaleniu procesu zarządzania, zawartym w idei Koła Deminga i innych metodach, które powstały na gruncie japońskim. W Unii Europejskiej w wielu branżach trudno sobie wręcz wyobrazić działanie bez odpowiedniego certyfikatu, chociaż prawdą jest, że część popularności wynika z przepisów prawa wymuszających posiadanie konkretnych certyfikatów przy prowadzaniu działalności gospodarczej w niektórych obszarach

Serią ISO 9000 zaczęto stosować najpierw w przemyśle lotniczym i kosmicznym, a także w wojsku i elektrowniach jądrowych. Później zorientowano się, że jest ona przydatna także w przedsiębiorstwach o innych profilach. Dziś jest to chyba najbardziej znana seria norm, której oznaczenia coraz częściej pojawiają się w reklamach produktów i usług. ISO zwykło co około 5 lat wydawać nowe, poprawione wersje norm.

Najważniejszą i najbardziej prestiżową normą, o którą zabiega wiele firm jest właśnie międzynarodowa norma ISO. Sam system jakości nie poprawi automatycznie procesów pracy lub jakości wyrobu, nie rozwiąże wszystkich problemów firmy. Oznacza on bardziej usystematyzowane podejście do działalności przedsiębiorstwa.

Nie należy mylić norm dotyczących systemu jakości z normami dotyczącymi wyrobu. Większość organizacji, dla których pojęcie „systemy jakości”, a szczególnie „norm serii ISO 9000” jest nowością, myli jakość wyrobu z zarządzaniem jakością. Stosowanie norm dotyczących wyrobu, systemu jakości oraz doskonalenia jakości prowadzi w sposób oczywisty do większego zadowolenia klientów oraz wzrostu konkurencyjności firmy. Normy te nie są wzajemnie sprzeczne.

Normy ISO 9000, które zyskały międzynarodowe uznanie i akceptację, tworzą zbiór norm. Jedne z nich określają wymagania dotyczące systemów jakości (ISO 9001, ISO 9002 i ISO 9003), inne podają wytyczne pomocne w interpretacji i wdrażaniu systemu jakości (ISO 9000-2, ISO 9004-1).

Międzynarodowe normy ISO 9000 – ISO 9004 to forma nowego, całościowego podejścia do kwestii zapewnienia jakości. Obecnie, kiedy nawet największe korporacje nie usiłują już wszystkiego robić same i coraz więcej elementów i podzespołów czerpią z kooperacji zewnętrznej, międzynarodowe gwarancje niezawodności dla każdego składnika produktu finalnego nabierają szczególnego znaczenia. W zagranicznej praktyce gospodarczej zespół norm ISO 9000 znajduje coraz szersze zastosowanie przy zawieraniu umów między poszczególnymi firmami, stanowiąc swoistą gwarancję dla odbiorców, że producenci (dostawcy) wyrobów zdolni są do dotrzymania umów w zakresie ustabilizowanej wysokiej jakości produkcji. Normy te stosuje się zarówno w tworzeniu dóbr materialnych, jak i w usługach czy handlu. Europejska Wspólnota Gospodarcza przyswoiła je w rozszerzonej formie jako euronormy serii EN29001 – EN29004.

Zarządzanie zasobami ludzkimi

5/5 - (6 głosów)

Zarządzanie zasobami ludzkimi (human resource management) to strategiczne i spójne podejście do zarządzania najbardziej wartościowymi aktywami organizacji – pracującymi w niej ludźmi, którzy indywidualnie i zbiorowo przyczyniają się do realizacji jej celów. Według definicji Storeya, sformułowanej w 1995 r., „zarządzanie zasobami ludzkimi to metoda zarządzania zatrudnieniem, zmierzająca do uzyskania przewagi konkurencyjnej poprzez strategiczne rozmieszczenie wysoce zaangażowanych i wykwalifikowanych pracowników, przy użyciu wielu technik kulturowych, strukturalnych i personalnych”.

ZZL można uważać za „zestaw wzajemnie powiązanych działań mających uzasadnienie ideologiczne i filozoficzne” (Storey, 1989). Obejmuje ono zatrudnienie, rozwój i nagradzanie ludzi w organizacjach oraz kształtowanie właściwych stosunków między kadrą kierowniczą a pracownikami. Problemami tymi zajmują się wszyscy menadżerowie liniowi  i liderzy zespołów, ale specjaliści od zarządzania zasobami ludzkimi mają tu do spełnienia istotną rolę.

Celem zarządzania zasobami ludzkimi jest, mówiąc ogólnie, umożliwienie firmie osiągnięcia sukcesu dzięki zatrudnionym w nie ludziom. Ujmując rzecz bardziej szczegółowo, cele ZZL można sformułować następująco:

  1. zapewnienie szeregu usług wspierających cele przedsiębiorstwa i stanowiących element procesu kierowania organizacją;
  2. pozyskanie i zatrzymanie w firmie wykwalifikowanych, zaangażowanych i dobrze umotywowanych pracowników;
  3. podnoszenie i rozwijanie wrodzonych możliwości ludzi – ich wkładu, potencjału i zdolności do znalezienia zatrudnienia – poprzez zapewnienie szkoleń i ciągłych szans rozwoju;
  4. stworzenie klimatu umożliwiającego utrzymywanie produktywnych i harmonijnych relacji między kadrą kierowniczą a pracownikami, sprzyjających rozwijaniu się poczucia wzajemnego zaufania;
  5. stworzenie warunków sprzyjających pracy zespołowej i elastyczności;
  6. pomaganie organizacji w utrzymaniu równowagi i przystosowaniu się do potrzeb rozmaitych grup interesy (stakeholders), takich jak właściciele, agencje rządowe lub trusty, kadra kierownicza, pracownicy, klienci, dostawcy i ogół społeczeństwa;
  7. zapewnienie, by pracowników ceniono i nagradzano za ich pracę i osiągnięcia;
  8. uwzględnianie różnic w potrzebach poszczególnych osób i grup pracowników, stylu pracy i aspiracji;
  9. zapewnienie wszystkim równych szans;
  10. przyjęcie etycznych zasad zarządzania pracownikami, opierających się na trosce o ludzi, sprawiedliwości i przejrzystości;
  11. utrzymanie i polepszenie fizycznej i umysłowej kondycji pracowników.