Wycena akcji, podobnie jak wycena innych instrumentów finansowych, polega na ustaleniu jej wartości w celu zidentyfikowania akcji niedowartościowanych, (które można kupić) lub akcji przewartościowanych, (które można sprzedać).
W przypadku pozytywnych wniosków płynących z poprzednich etapów analizy fundamentalnej i decyzji kupna akcji spółki, pojawia się naturalne pytanie o odpowiednią cenę akcji, tzn. cenę, która odpowiadałaby wartości. To zagadnienie rozwiązuje się na etapie wyceny.
Uważa się, że istnieje wartość wewnętrzna akcji (WWA). Przyjmuje się też, że rynek nie jest doskonały, stąd też różnica ceny akcji od „prawdziwej” wartości (fair Value), którą jest wartość wewnętrzna.
Jeżeli:
- wartość wewnętrzna akcji jest wyższa niż jej cena – akcja jest niedowartościowana – należy kupić tę akcję,
- wartość wewnętrzna akcji jest niższa niż jej cena – akcja jest przewartościowana – należy sprzedać tę akcję.
Rys. 1. Wzajemna relacja między ceną akcji a jej wartością wewnętrzną (WWA)
Źródło: „Wyznaczanie punktów zwrotnych indeksu Wig przy pomocy wybranych metod analizy czasowej” Borowski K.
Istnieje wiele sposobów wyceny akcji. Ogólnie mówiąc wycena akcji sprowadza się do ustalenia wartości wycenianej firmy tj. wartości wewnętrznej akcji.
Wartość pojedynczej akcji otrzymujemy poprzez podzielenie wartości firmy przez liczbę wyemitowanych przez spółkę akcji. W przypadku kolejnych emisji jako liczbę akcji spółki w danym okresie przyjmuje się: średnią arytmetyczną lub średnią ważoną (okresem do emisji i po emisji) z liczby akcji na początku okresu sprawozdawczego i na koniec.
Proces kalkulacji wartości firmy odbywa się w oparciu o szablonowe formuły matematyczne.
W celu dokonania prawidłowej wyceny przedsiębiorstwa należy uwzględnić szacunki dwóch wartości: majątku przedsiębiorstwa oraz stopnia zorganizowania środków i czynników produkcji z punktu widzenia zdolności do przynoszenia zysków. Ta druga wartość nazywana jest w literaturze wartością firmy (wartością reputacji – goodwill).
Z uwagi na obszerność tematyki metod wyceny przedsiębiorstw poniżej przedstawiony zostanie jedynie zarys najważniejszych metod.
Metody wyceny przedsiębiorstwa można podzielić na cztery grupy:
Metody dochodowe – opierają się na prognozowaniu i aktualizowaniu możliwych do wygenerowania przez dane przedsiębiorstwo szeroko rozumianych dochodów.
Metody bazujące na kosztach i majątku przedsiębiorstwa – koncentrują się na oszacowaniu wartości poszczególnych składników majątku firmy.
Metody porównań rynkowych – dokonywane są przez inwestorów na rynku kapitałowym i opierają się na rynkowej (najczęściej giełdowej) wartości kapitałów własnych i długu.
Metody mieszane – uwzględniające cechy i elementy podejścia dochodowego i majątkowego.