Przyczyny założenia spółki z o.o.

5/5 - (1 głosów)

Powyższa charakterystyka spółki z ograniczoną odpowiedzialnością ukazuje, iż jest to spółka o charakterze mieszanym. Jej kapitałowo – osobowy charakter jest główna przyczyną wyboru przez założycieli tej formy spółki jako sposobu prowadzenia działalności gospodarczej.

Forma taka jest korzystna dla wspólników rozpoczynających prowadzenie działalności gospodarczej głównie z tego powodu, iż odpowiedzialność wspólników za zobowiązania spółki została wyłączona, a spółka odpowiada za nie całym swoim majątkiem. Wspólnicy nie muszą posiadać kwalifikacji niezbędnych do zarządzania spółką, gdyż nie muszą osobiście prowadzić spraw spółki, jak to jest w spółce jawnej.  Mogą być zainteresowani tylko wniesieniem kapitału i pozostawieniem profesjonalnym menedżerom zarządzanie spółki tak, aby zainwestowany kapitał przyniósł zyski.

Natomiast forma spółki jawnej przeznaczona jest do podejmowania przedsięwzięć gospodarczych na małą skalę[1], prowadzonych przez niewielką liczbę wspólników powiązanych więzami osobistymi i nie dysponujących większymi kapitałami przy zawiązaniu spółki, a dodatkowo, gdy ryzyko gospodarcze nie jest zbyt duże[2].

W niektórych przypadkach dogodniejsza formą prowadzenia działalności gospodarczej wydaje się forma spółki kapitałowej. Założenie takiej spółki wiąże się z powstaniem podmiotu wyposażonego w osobowość prawną i odrębny majątek w którym zostanie zlokalizowana odpowiedzialność za jego zobowiązania. Wówczas wspólnicy mogą wybrać spółkę z o.o. lub spółkę akcyjną.

W takiej sytuacji za wyborem spółki z o.o. przemawiać będzie kilka jej cech.

Mniej sformalizowany sposób tworzenia i prowadzenia spółki z o.o. niż spółki akcyjnej jest jedna z głównych cech przemawiających za wyborem właśnie tego rodzaju spółki do prowadzenia działalności gospodarczej. Spółka z o.o. w porównaniu ze spółką akcyjną jest odformalizowaną i prostszą w funkcjonowaniu strukturą prawną. Podczas swojej działalności nie wymaga zaangażowania tak wielu podmiotów spełniających stosowane wymogi prawne, co wiąże się z mniejszymi nakładami pieniężnymi. Zawarcie umowy spółki z o.o., które następuje w formie jednolitej umowy założycielskiej nie wymaga żadnych obligatoryjnych czynności przygotowawczych, natomiast od założycieli spółki akcyjnej prawo wymaga dokonania licznych czynności przygotowawczych przed zawiązaniem spółki, co następuje w kilku dokumentach założycielskich. Podobna sytuacja występuje podczas wnoszenia aportów, dla których w spółce z o.o. brak procedury weryfikacji wyceny ich wartości przez biegłych rewidentów, co ma obowiązkowo miejsce w przypadku aportów w spółce akcyjnej[3].

Wynikiem tego w spółce z o.o. istnieje większa swoboda dla założycieli w kształtowaniu treści czynności założycielskich, jest tez możliwość zawarcia indywidualnie negocjowanej umowy.

W przeciwieństwie do spółki akcyjnej, w spółce z o.o. każdy wspólnik posiada indywidualne prawo kontroli, może podejmować uchwały bez zwoływania zgromadzeń wspólników. W spółce z o.o. nie ma tez obowiązku utrzymywania tak rozbudowanej jak w spółce akcyjnej struktury organów obligatoryjnych.

Z powyższych uwag można wywnioskować, że dla przedsięwzięć podejmowanych na mniejszą skalę, przez niewielką ilość wspólników, gdzie zbyteczne są skomplikowane i kosztowne procedury odbierania oświadczeń woli od setek podmiotów, adekwatna forma współdziałania jest forma spółki z o.o. Czynnikiem przemawiającym za wyborem spółki z o.o. jest również fakt, iż zyski z działalności o takim rozmiarze mogłyby być niewystarczające na pokrycie kosztów funkcjonowania tak sformalizowanej struktury, jaka jest spółka akcyjna. Spółka z o.o. może się też okazać atrakcyjną formą dla tych inwestorów, którzy chcą bezpośrednio angażować się w działalność spółki, gdyż mogą zajmować się sprawami spółki jako członkowie zarządu, a przy tym zachować prawo kontroli dokumentów i ksiąg.

Kolejną cecha spółki z o.o. przemawiającą za jej wyborem jest niższy kapitał zakładowy[4] wymagany prawem w porównaniu ze spółką akcyjną[5]. Aktualnie, kapitał zakładowy przewidziany postanowieniami  kodeksu spółek handlowych wynosi 50.000 zł[6], więc jego zgromadzenie nie jest trudne, mimo iż musi nastąpić w całości przed zarejestrowaniem spółki. Natomiast w spółce akcyjnej wysokość kapitału wynosi 500.000 zł, a przed zarejestrowaniem należy wnieść ¼ tek kwoty.

Ze względu na wysokie progi kapitałowe w spółce akcyjnej, istnieje możliwość szerokiego pozyskiwania kapitału z zewnątrz przez publiczna subskrypcję akcji, co powoduje, że krąg wspólników jest rozproszony, anonimowy i często się zmienia. W spółce z o.o. substrat osobowy jest bardziej stabilny i odgrywa większe znaczenie.

Z powyższych względów spółka z o.o. wybierana jest jako forma współdziałania, gdy wspólnicy dysponują już pewną wysokością kapitału stanowiącą bazę wyjściową dla ich działalności gospodarczej[7]. Ponadto są oni nastawieni na wewnętrzne pozyskiwanie środków finansowania spółki np. drogą wprowadzonych umową dopłat.

Spółka akcyjna może więc się okazać, ze względu na wysoki pułap minimalnego kapitału zakładowego, niedostępna dla wspólników spółki z o.o., która jest formą właściwą dla małych i średnich przedsiębiorstw.

Inna cechą, która przemawia za wyborem spółki z o.o. przez założycieli jest występowanie w niej elementów osobowych, przede wszystkim w postaci stabilnego składu osobowego, co przejawia się już w momencie powstawania spółki z o.o., gdyż jest tworzona zazwyczaj przez kilka podmiotów[8] (istnieje możliwość utworzenia jednoosobowej spółki z o.o., art. 151 kodeksu spółek handlowych). Na etapie działalności spółki z o.o. na stabilności składu osobowego wpływa zakaz wystawiania dokumentów na okaziciela, może on być również wzmacniany przez np. umowne ograniczenia w zbywaniu, dziedziczeniu udziałów. Natomiast w spółce akcyjnej mogą występować setki akcjonariuszy pozyskanych doga subskrypcji publicznej, a akcje co do zasady podlegają nieograniczonemu rozporządzeniu, co wynika z ich charakteru jako papieru wartościowego.

Aktualnie spółkę z o.o. obok spółki akcyjnej wykorzystuje się często do tworzenia spółek z udziałem kapitału zagranicznego, do komercjalizowanych przedsiębiorstw państwowych i w zakresie gier liczbowych[9].


[1] Zgodnie art. 22 k.s.h. spółka jawna przeznaczona jest do prowadzenia przedsiębiorstwa zarobkowego w większym rozmiarze, zatem cel gospodarczy został tu stosunkowo wąsko określony w porównaniu ze spółkami kapitałowymi.

[2] W. Pyzioł [w:] W. Pyzioł, A. Szumański, I. Weiss, Prawo spółek, Bydgoszcz 1998r., s. 112.

[3] Dodatkowe wymogi proceduralne pojawiają się przy zawiązaniu spółki akcyjnej metoda sukcesywną, gdyż wówczas stosowana regulacja pozwala odebrać oświadczenie woli nawet od setek osób chcących zostać akcjonariuszami ze względu na co proces powstawania spółki akcyjnej jest najbardziej sformalizowany ze wszystkich spółek. Por. A. Szumański, Spółka akcyjna  [w:] W. Pyzioł, A. Szumański, I.Weiss, Prawo spółek, Bydgoszcz 1998r., s. 372 i nast.

[4] Przez kapitał zakładowy rozumie się sumę czystego majątku, którą spółka zobowiązuje się w interesie wierzycieli utrzymać w całości i nie rozdzielić między wspólników. Suma ta powinna istnieć nienaruszona, zanim przystąpi się do podziału zysków. Wyrazem tego jest fakt, ze kapitał zakładowy jest ujawniony w bilansie po stronie pasywów.

[5] A. Kowalska, Proces zakładania spółki z o.o., Kraków 1999r., s.18

[6] Art. 154. Kapitał zakładowy powinien wynosić przynajmniej 50.000 zł. Wysokość udziału nie może być mniejsza niż 500 zł. Kodeks spółek handlowych, A. Wiszewski, Warszawa 2001

[7] A. Winiarska, Spółki z o.o. i akcyjna: podobieństwa i różnice, Rzeczpospolita 199zr., Nr 214, s.10

[8] A. Szajkowski, Prawo spółek handlowych, Warszawa 1997., s.214

[9] Por. art. 2 ustawy z 14.06.1991r. o spółkach z udziałem zagranicznym (Dz. U. z 1997r. Nr 26, poz. 143 tekst jedn.); art. 1 ust.1 w zw. z art. 2 pkt 1 ustawy z 30.08.1996r. o komercjalizacji i prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych (Dz. U. Nr 118, poz. 561 z późn. zm.);  art. 5 ust.1 ustawy z 29.07.1992r. o grach losowych i zakładach wzajemnych (Dz. U. Nr 68, poz. 341 z późn. zm.)